placeholder image

Cenevre, 11 Temmuz 2020: Dünya Kiliseler Konseyi geçici genel sekreteri Prof. Dr. Ioan Sauca, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mektupta Ayasofya’nın bir kez daha dışlama ve çatışma odağına dönüşmemesini ve 1934 yılından bu yana sürdürdüğü sembolik birleştirici rolü tekrar üstlenmesini umut ettiğini ve dilediğini ifade etti. Mektubun tam metni:

Sayın Cumhurbaşkanı,

Ayasofya, 1934 yılında müze olarak hizmete açıldığından bu yana her ulus ve dinden insanlar için bir açıklık, karşılaşma ve ilham kaynağı, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin laiklik ve kapsayıcılık taahhüdünün, geçmişteki husumetleri geride bırakma isteğinin güçlü bir ifadesi olmuştur.

Maalesef bugün size dünya genelinde yarım milyardan fazla Hristiyanı temsil eden Dünya Kiliseler Konseyi'nin ve 110'dan fazla ülkedeki 350 üye kilisenin attığınız adımlar karşısındaki üzüntüsünü ve şaşkınlığı iletmekle yükümlüyüm. Ayasofya'yı camiye dönüştürmeye karar vererek Türkiye'nin kapsayıcılık özelliğini ortadan kaldırdınız ve bunu bir dışlama ve bölünme işaretine dönüştürdünüz. Maalesef bu karar, önceden bildirilmeden ve Ayasofya'nın Dünya Mirası Sözleşmesi kapsamında tanınan evrensel değeri üzerindeki etkisi UNESCO ile görüşülmeden verilmiştir.

Dünya Kiliseler Konseyi, yıllardır farklı dini topluluklar arasında ortak değerlere dayalı karşılıklı saygı ve işbirliği köprüleri inşa etmeye yönelik olarak üye kiliselerin dinler arası diyaloga aktif katılımını desteklemek için büyük gayret sarf etmiştir. WCC ayrıca zorluk zamanlarında üye kiliselerle birlikte Müslüman topluluklar da dahil diğer inanç gruplarının haklarına ve bütünlüklerine saygı gösterilmesini savunmak ve desteklemek için sesini çıkarmıştır. Ayasofya gibi sembolik bir mekanı müzeden tekrar camiye dönüştürme kararı kaçınılmaz olarak belirsizlikler, şüpheler ve güvensizlik doğuracak, farklı inançlara sahip insanları bir diyalog ve işbirliği çerçevesinde bir araya getirme çabalarımızı temelinden sarsacaktır. Ayrıca, bu kararın mevcut durumu değiştirmeyi hedefleyen ve dini topluluklar arasında yeniden bölünmeler yaratmak isteyen başka yerlerdeki diğer grupların arzularına ilham vermesinden de ciddi kaygı duymaktayız.

Sayın Cumhurbaşkanı, modern Türkiye'nin laik devlet kimliğine defalarca güvence verdiniz ancak dün bu tarihi anıtın 1934 yılından bu yana insanlığın ortak mirası olarak korunduğu taahhüdünü tersine çevirdiniz. Size, karşılıklı anlayış, saygı, diyalog ve işbirliğini teşvik etmek, eski husumetleri ve bölünmeleri canlandırmaktan kaçınmak için kararınızı acilen gözden geçirme ve bu kararı iptal etme çağrısında bulunuyoruz.

Ekümenik Patriği Bartholomeos ile birlikte Ayasofya'nın bir kez daha dışlama ve çatışma odağı haline gelmemesini ve 1934 yılından bu yana sürdürdüğü sembolik birleştirici rolü tekrar üstlenmesini temenni ettiğimizi ve dilediğimizi ifade ederiz.

Saygılarımızla,

Profesör Dr. Ioan Sauca
Dünya Kiliseler Konseyi
Geçici Genel Sekreteri

WCC tarafından Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Recep Tayyip Erdoğan’a gönderilen mektup