Image
Φωτογραφία: Marianne Ejdersten/WCC

Φωτογραφία: Marianne Ejdersten/WCC

Η διχοτόμηση της Κύπρου από το 1974 αποτελεί ένα από τα διαιωνιζόμενα προβλήματα του οποίου η επίλυση βρίσκεται στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών. Παρά τις πρόσφατες αβέβαιες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, υπάρχει ακόμα ελπίδα για επίλυση του αδιεξόδου και ενοποίηση της Μεγαλονήσου. Η Εκκλησία της Κύπρου, ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ), αγωνίζεται για την ενότητα της Κύπρου, μαζί με άλλες τοπικές εκκλησίες. Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η αρχική πρόκληση βρίσκεται στην επούλωση των τραυμάτων τα οποία προκλήθηκαν από την τουρκική εισβολή πριν από 44 χρόνια.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βασίλειος, επικεφαλής της Μητρόπολης Κωνσταντίας-Αμμοχώστου στην Κύπρο, οδήγησε πρόσφατα μια ομάδα συμμετεχόντων στα κατεχόμενα κατά τη συνάντηση σχεδιασμού συνέλευσης του ΠΣΕ. Επισκέφτηκαν τη Μονή Αγίου Βαρνάβα και το μουσείο, καθώς και την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού στην Αμμόχωστο στα ανατολικά του νησιού.

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βασίλειος φιλοξένησε μια συνάντηση της Επιτροπής Σχεδιασμού Συνέλευσης του ΠΣΕ από τις 9 έως τις 16 Ιανουαρίου στην Κύπρο. Αποτελεί πεποίθησή του ότι όταν οι πολιτικοί αποτυγχάνουν στην επίλυση του Κυπριακού, οι εκκλησίες και οι θρησκευτικοί ηγέτες μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο προς την επίτευξη της ειρήνης και της συμφιλίωσης.

Ο Πανιερώτατος έχασε στενούς συγγενείς του κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Ωστόσο συνεχίζει να τρέφει την ελπίδα για ένα ειρηνικό, ενωμένο νησί όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα συμβιώνουν αρμονικά μαζί με άλλες κοινότητες.

Η τουρκική εισβολή οδήγησε στη διχοτόμηση του νησιού, με το βορειότερο ένα τρίτο να κατοικείται από Τουρκοκυπρίους και τα δύο τρίτα του νοτίου τμήματος από Ελληνοκύπριους, των οποίων η κυβέρνηση είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Η γραμμή κατάπαυσης του πυρός η οποία χαράχθηκε τον Αύγουστο του 1974 έγινε η ουδέτερη ζώνη των Ηνωμένων Εθνών, κατά μήκος της οποίας η Κύπρος παραμένει διχοτομημένη. Λόγω της σύγκρουσης και της διχοτόμησης του νησιού, 200.000 Ελληνοκύπριοι και 65.000 Τουρκοκύπριοι έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους.

Η τουρκική εισβολή η οποία προκλήθηκε από ένα σύντομο πραξικόπημα το οποίο ενορχηστρώθηκε από την τότε ελληνική χουντική κυβέρνηση οδήγησε σε τεράστια καταστροφή, επιφέροντας τον χαμό 6000 στρατιωτών και πολιτών (δύο τοις εκατό του ανδρικού πληθυσμού το 1974). Περίπου 1.619 άνδρες και γυναίκες, εκ των οποίων 1.536 ήταν Ελληνοκύπριοι και 83 Έλληνες, δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρίδα τους και καταγράφηκαν ως αγνοούμενοι.

Από το 1983, το κατεχόμενο τμήμα από τους Τούρκους έχει αυτοχαρακτηριστεί ως Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, έχοντας αναγνωριστεί μόνο από την Τουρκία, η οποία διατηρεί πάνω από 30.000 στρατεύματα εκεί.

Πολιτιστική ταυτότητα και επούλωση των τραυμάτων

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βασίλειος εξηγεί ότι η τουρκική εισβολή κατέστρεψε την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά της Κύπρου. Η καταστροφή αυτή, όπως λέει, περιλαμβάνει ζημιές σε αρχαιολογικούς χώρους, μοναστήρια, αρχαίες εκκλησίες, νεκροταφεία και σημαντικά μνημεία.

«Αυτοί οι τόποι λατρείας είναι εξαιρετικά πολύτιμοι για τους πιστούς, καθώς εκεί βίωσαν σημαντικά γεγονότα της ζωής τους», όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο ίδιος. Είναι γνωστό ότι πάνω από 500 εκκλησίες στα κατεχόμενα έχουν βεβηλωθεί, μαζί με ιερές εικόνες, τοιχογραφίες και ψηφιδωτά», επισήμανε σε συνέντευξή του.

«Η επούλωση των τραυμάτων δεν είναι εύκολη», όπως αναφέρει ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βασίλειος. «Σε κάθε οικογένεια στην Κύπρο μπορεί κανείς να βρει πληγές που προκλήθηκαν κατά την περίοδο της τουρκικής εισβολής». Συνεχίζει επισημαίνοντας ότι: «Γνωρίζουμε ανθρώπους που αγνοούνται, γνωρίζουμε ανθρώπους που σκοτώθηκαν. Έχω χάσει πέντε μέλη της οικογένειας, συμπεριλαμβανομένου ενός θείου και εξαδέλφων. Ως εκ τούτου, πρέπει να επαναλάβω ότι τα βήματα προς τη συμφιλίωση δεν είναι εύκολα. Πρέπει όμως να το πράξουμε.

«Πρέπει να εργαστούμε για τη συμφιλίωση, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη για χάρη της ενότητας της χώρας μας».

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βασίλειος σημείωσε ότι χρειάζονται «πραγματικές ενέργειες» για να ανοίξουν τον δρόμο προς μια πολιτική λύση. Παρόλα αυτά και οι δύο πλευρές δεν κατάφεραν να βρουν λύση. Το πρώτο βήμα προς την κατάργηση των συνόρων είναι η ανοικοδόμηση των σχέσεων μεταξύ των απλών ανθρώπων, είπε. Για να ενισχύσουν αυτές τις σχέσεις, οι θρησκευτικοί ηγέτες πρέπει να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προωθεί την ενότητα των Κυπρίων.

Η διχοτόμηση του νησιού επηρέασε βαθύτατα τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Βασίλειο, ο οποίος έζησε τα παιδικά του χρόνια στα κατεχόμενα. Δεν μπορεί να συνηθίσει ακόμα ότι χρειάζεται να διέλθει των συνόρων κάθε φορά που επιθυμεί να παρασταθεί σε κάποιο εκκλησιαστικό γεγονός. «Ως Μητροπολίτης της Εκκλησίας της Κύπρου, παρίσταμαι σε αρκετές λειτουργίες στη Βόρεια Κύπρο. Είναι μια εξαιρετικά επώδυνη διαδικασία για μένα να μου λένε ότι αυτό το τμήμα του νησιού δεν είναι πια η πατρίδα μου και ότι χρειάζομαι άδεια προκειμένου να εισέλθω», δήλωσε ο Βασίλειος.

Κυπριακή ειρηνευτική διαδικασία

Τον Οκτώβριο του 2018 οι αντίπαλοι ηγέτες των δύο πλευρών στην Κύπρο συμφώνησαν να ανοίξουν περισσότερα σημεία ελέγχου στα στρατιωτικά σύνορα που χωρίζουν το νησί.

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών που διεξήχθησαν από τον ΟΗΕ είχαν καταρρεύσει στη Γενεύη της Ελβετίας τον Ιούλιο του 2017, σύμφωνα με πρακτορεία ειδήσεων, κυρίως λόγω διαφωνίας σχετικά με τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Τουρκία σε μια μετασυγκροτούμενη Κύπρο, οδηγώντας μια λύση για το νησί σε αδιέξοδο.

Η τουρκική εφημερίδα Hurriyet Daily News ανέφερε στις 11 Ιανουαρίου ότι ο Τουρκοκύπριος Πρόεδρος Mustafa Akınci δήλωσε ότι δεν αναμένεται καμία διαπραγμάτευση για το Κυπριακό μέχρι τα μέσα του τρέχοντος έτους.

Όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες στην Κύπρο εργάζονται ασταμάτητα για ενότητα στην Κύπρο. Οι εργασίες τους από το 2011 υποστηρίζονται από το Γραφείο Διαθρησκευτικού Διαλόγου της Κυπριακής Ειρηνευτικής Διαδικασίας (RTCYPP), το οποίο λειτουργεί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Σουηδίας στη Λευκωσία. Χριστιανοί και μουσουλμάνοι ηγέτες εργάζονται στο RTCYPP έχοντας ως δέσμευση την προαγωγή της θρησκευτικής ελευθερίας στην Κύπρο και επίσης την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης με στόχο τη διαδικασία ενοποίησης του νησιού.

Marianne Ejdersten, Διευθύντρια Επικοινωνίας του ΠΣΕ

Εκκλησίες μέλη του ΠΣΕ στην Κύπρο

Επιτροπή σχεδιασμού συνέλευσης ΠΣΕ:11η Συνέλευση το 2021 «Η αγάπη του Χριστού οδηγεί τον κόσμο προς τη συμφιλίωση και την ενότητα», δελτίο τύπου του ΠΣΕ στις 16 Ιανουαρίου 2019

Μια επιλογή φωτογραφιών από την Κύπρο είναι τώρα διαθέσιμη εδώ

Η θρησκευτική πορεία της Κυπριακής Ειρηνευτικής Διαδικασίας